zaterdag 11 augustus 2012

Aardwarmte, of de wraak van doctor Faustus



Het lijkt zo aantrekkelijk, je boort een gat in de grond, je komt heet water tegen, je haalt dat hete water naar de oppervlakte en doet er nuttige dingen mee, zoals het opwekken van energie. Gerard Krans, volgens Trouw voormalig topman van Shell, wil dat in Nederland op grote schaal gaan doen:

Krans heeft aan het ministerie van economische zaken een vergunning gevraagd voor oriënterende bodemstudies in Friesland en Noord-Brabant. De aanvraag wordt komende week gepubliceerd. De Amsterdamse ondernemer wil in een groot gebied onderzoek doen naar de haalbaarheid van diepe geothermie.

 Nou is er natuurlijk al vaker zo her en der in de grond geboord en gegraven. We halen er wat uit, we stoppen er wat in, handig. Aan de bovenkant ziet het er niet altijd even fraai uit, onder de grond zien we niet dus dat is niet zo interessant, toch? Goed, hier en daar een klein beetje bodemdaling. Hebben we opgelost, tenminste als het om bodemdaling door aardgaswinning in Groningen gaat. De Commissie Bodemdaling door aardgaswinning in Groningen. Die commissie stelt wel vast welke maatregelen moeten worden getroffen om schade als gevolg van bodemdaling door gaswinning te voorkomen of te compenseren. Langzame bodemdaling, gelijkmatig en niet al te veel, valt allemaal te overzien, geen punt. Toch? Soms gaat er bij het boren wat mis, kan ook gebeuren. Boortoren kwijt, gat in de grond, maar na een paar dagen allemaal weer onder controle. Geen punt, toch? Frank Westerman kan zo'n geval enigszins navertellen, als kind van een jaar oud heeft hij meegemaakt dat er bij 't Haantje iets niet helemaal goed ging. Maar goed, dat ging om gas, is lang geleden, kan gebeuren.

We hebben het nu over water, heet water. We halen dat in Nederland wel op meer plaatsen uit de grond en we halen het uit de diepe ondergrond. Tenminste, Krans wil dat uit de diepe ondergrond halen, tot nu toe halen we het uit de niet-zo-diepe ondergrond, In Nieuweschans bijvoorbeeld komt het water voor het bronnenbad van een diepte van iets meer dan 600 meter en tot nu toe gaat dat goed.

Het kan ook fout gaan. Het stadje Staufen, in Baden-Württemberg, randje Schwarzwald, dacht men het stadhuis met aardwarmte te verwarmen. Gaatjes geboort, niet al te diep, zo'n 140 meter, en ja hoor, bingo, daar was water, onder hoge druk. Jammer alleen dat er ook nog een anhydrietlaag was en anhydriet en water gaan niet zo goed samen. Tenminste, ze doen wat samen, namelijk gips vormen en uitzetten. Wat er nu dus gebeurt is dat er in de bodem onder Staufen gips gevormd wordt dat lekker aan het uitzetten is geslagen, de bodem vangt dat voor een deel op, maar niet helemaal ...

Natuurlijk heb ik geen verstand van geologische zaken, daar heb je geologen voor, maar ik weet wel dat een actie altijd een reactie oproept en dat reacties niet altijd goed voorspelbaar zijn. Heet water uit de bodem halen, dat gebruiken voor verwarming en energieopwekking klinkt heel erg goed, zal misschien ook wel heel erg goed gaan. Krans gaat ook het gebruikte en afgekoelde water terugpompen, de hoeveelheid water in de bodem blijft dus enigszins gelijk. Hoe dat op elkaar reageert zal voorspelbaar en te overzien zijn. Eigenlijk hoop ik dat geothermie ook achteraf een heel goed idee blijkt te zijn.

En Staufen? Ach, wat daar gebeurt is natuurlijk gewoon de wraak van Doctor Faustus die daar met veel geraas uiteindelijk door de Duivel werd gehaald ...

http://www.faust-rockoper.de/images/urfaust_1.jpg



Zie voor Faust "De Duivelskunstenaar", een prachtige boekje van Pieter Steinz ISBN 978-90-446-1388-9.

En ondertussen beeft de aarde in Groningen dagelijks, vrijwel altijd geïnduceerd, gevolg van gaswinning. Het KNMI legt het netjes uit en houdt voor ons de dagelijkse bevingen bij.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten