dinsdag 30 april 2013

Vragen van een vakidioot

Vandaag heb ik, soms met verbazing, gekeken naar abdicatie en inhuldiging. Een paar vragen ben ik mee blijven zitten, Astrid Kersseboom gaf namelijk niet altijd tekst en uitleg.

De akte van abdicatie werd getekend door de koningin die na het tekenen geen koningin meer was, veel getuigen hebben dat in de akte bevestigd, waaronder de koning die al koning was geworden voordat hij als getuige tekende dat hij koning was geworden. In de akte is een passage opgenomen die voor archivarissen van belang is: het origineel van de akte wordt in het archief van het Kabinet van de Koning bewaard, authentieke afschriften gaan naar de Eerste Kamer, de Tweede Kamer, de Raad van State (van het Koninkrijk, dat werd me niet duidelijk?), de Staten van Aruba, de Staten van Curacao en de Staten van Sint Maarten.  Dat roept bij mij een vraag op: de koningin tekent zelf haar ontslagbrief, die moet naar haar dan voormalige werkgever. Dat zijn wij denk ik dan maar en voor ons de Staten-Generaal. Natuurlijk moeten er ook ontslagbrieven naar de Staten van de andere delen van het Koninkrijk der Nederlanden. Immers, vier landen dus vier werkgevers. Maar die vier werkgevers krijgen authentieke afschriften. Goed, ik snap dat je wat moet regelen in dit soort situaties, maar wie maakt nou die authentieke afschriften? Wie is daartoe bevoegd? De directeur van het Kabinet van de Koning? Staat niet in de bepalingen voor het Kabinet van de Koning. Maar de originele akte gaat wel naar het Kabinet van de Koning en is geen koninklijk besluit, want de koningin was geen koningin meer op het moment dat ze ondertekend had. De akte was na die eerste ondertekening nog niet volledig want de getuigen hadden nog niet getekend. Aangezien het geen koninklijk besluit is komt er ook geen ministerieel contraseign, de aanwezige ministers tekenden alleen maar als getuigen. Bovendien maakt een contraseign geen authentiek afschrift maar staat dat onder een origineel. De publicatie in het Staatsblad is ook maar een kopie, geen authentiek afschrift. Zal de directeur van het Kabinet van de Koning dan morgen gewoon naar de notaris gaan, met de getekende akte van abdicatie onder zijn arm? Denk het ook niet. Kortom, wie authenticeert de afschriften die er beloofd zijn? Uiteindelijk komt het origineel van die akte wel in het Nationaal Archief terecht, net zoals de authentieke (?) afschriften van Eerste en Tweede Kamer en van de Raad van State (al dan niet van het Koninkrijk). De drie andere landen van het koninkrijk moeten het blijven doen met authentieke afschriften.
Wat later begreep ik dat er een exemplaar van de Grondwet op de credenstafel in deNieuwe Kerk lag, samen met rijksappel, kroon en scepter. Het rijkszwaard lag er geloof ik niet bij, dat werd vastgehouden door de commandant der strijdkrachten begreep ik.  De rijksstandaard stond er ook nog bij. Maar die Grondwet, een exemplaar daarvan. Welk exemplaar is dat dan? Gewoon bij de boekhandel gehaald, een print van overheid.nl, lag er nog iets in het archief van het Kabinet van de Koning of is er gegraaid in het Nationaal Archief? De laatste wijziging van de Grondwet is van 2008 als ik het me goed herinner, en dat was maar een partiële wijziging. Een greep uit het Nationaal Archief levert dan niet de laatste Grondwet op, maar het Kabinet van de Koning heeft dan ook geen volledig exemplaar, alleen maar de laatste wijzigingen. En waarom lag het Statuut voor het Koninkrijk eigenlijk niet op de credenstafel? De hele dag werd het Statuut aangehaald, telkens in volgorde vóór de Grondwet. Tot en met in de eed/belofte van de koning aan toe: "Ik zweer (beloof) aan de volkeren van het Koninkrijk dat Ik het Statuut voor het Koninkrijk en de Grondwet steeds zal onderhoudenen handhaven.(...)" Raar.

maandag 22 april 2013

Verre reizen

Ik ben gewoon vijftig jaar te laat geboren, wat had ik graag op reis gewild naar Soerabaja en daar dan overstappen naar Shanghai. Niet per vliegtuig natuurlijk, dan ben je van Amsterdam via Parijs in 15 en een half uur in Shanghai, gebroken en wel. Met de boot, rustig varend vanuit bijvoorbeeld Rotterdam naar eerst Southampton en dan via Tanger naar Marseille, door het Suezkanaal naar Colombo en dan door naar Batavia of Soerabaja voor de overstap naar Shanghai. Natuurlijk, het kan nog steeds, schepen genoeg die min of meer dezelfde route varen en je graag meenemen. Maar dat is toch niet hetzelfde als het vooroorlogse varen met de "Sibajak" van de Rotterdamse Lloyd of met de "Johan van Oldenbarnevelt" van de Stoomvaartmaatschappij Nederland. En dan natuurlijk wel eerste klas, beetje luxe maakt het leven prettig.

Maar dat kan dus niet meer. Als je vanuit Europa dit soort reizen wilt maken ben je afhankelijk van vrachtschepen die passagiers mee willen nemen, niet hetzelfde. Gelukkig hebben we de dienstregelingen nog wel! Dienstregelingen zijn altijd de moeite van het bewaren waard, van treinen, bussen , boten, allemaal (maar die van vliegtuigen interesseren met nou net helemaal niks). Prachtig vormgegeven vaak. Deze bijvoorbeeld, van de Rotterdamse Lloyd uit 1929. Dat nodigt toch enorm uit?


Of deze, ook van de Rotterdamse LLoyd, voor 1937 / 1938. Koel maar o zo spannend!


En dan de Stoomvaartmaatschappij "Nederland" uit 1934. Minder spannend maar toch heel aantrekkelijk (en ik heb ineens een associatie met Doeksen).


Dienstregelingen zijn voor mij altijd voorpret, met de "Sibajak" op 28 november uit Rotterdam vertrekken en dan op 29 december in Batavia aankomen, geweldig!


De "Johan van Oldenbarnevelt" doet dat in 1934 iets sneller, die is er al op 27 december en dat terwijl Batavia vanuit Amsterdam nog iets verder varen is dan Rotterdam.


Voor een enkele reis eerste klas 995 gulden was je dan kwijt, voor de "Johan van Oldenbarnevelt", en voor een luxe hut nog eens 610 gulden extra.


Van Rotterdam naar Batavia een paar jaar eerder was iets duurder, 1220 gulden, maar voor extra luxe hoefde je niet te betalen (die zal misschien niet verkrijgbaar zijn geweest) dus per saldo was je goedkoper uit als je de meest luxe reisvariant nam.


Ik zou zó opstappen ...

zondag 21 april 2013

Schoenentjes

Vorig jaar heb ik mijn eerste paar schoenen teruggevonden:


Heel erg mooi, vooral die ooievaar die ook al op mijn geboortekaartje stond. Maar hoe groot? Gelukkig heb ik tegenwoordig twee geijkte meetlatten in huis, dus meten maar!

Geijkte meetlat

Het blijkt dat mijn schoentjes bijna 13 centimeter lang zijn. De maat is dan op te zoeken, daar heeft H. uit Middelburg verleden week een mooie tabel voor rondgestuurd:


Bijna 13 centimeter blijkt dan al een US-toddler maat te zijn, in het Europees ruim maat 24. Maar of dat groot is? Ligt natuurlijk aan het moment wanneer die schoentjes passend waren.
Ik weet niet wanneer ik mijn eerste schoentjes heb gekregen, wat ik wel weet is dat ik met eerste staatsiefoto liet maken toen ik ruim een jaar oud was, met andere schoentjes.

Andere, grotere schoentjes en het beertje is er nog steeds
Mijn eerste schoentjes zien er niet erg belopen uit, dus waarschijnlijk heb ik die gekregen op een moment dat ik nog niet kon / wilde / mocht lopen, dat moet dan in ieder geval vóór 7 september 1959 zijn geweest, want dat is de datum waarop ik voor het eerst ging staan. Wanneer ik voor het eerst kon lopen is niet opgetekend, maar dat zal vast niet veel later zijn geweest. Mijn vermoeden is dat de schoentjes ongeveer van juli of augustus 1959 zijn. Maar ik weet nou  nog steeds niet of ik toen ook al grote voeten had ...

zaterdag 20 april 2013

Een boek stáát ergens voor!

Boeken zijn op de één of ander manier voor iedereen belangrijk. Om te leren, te ontspannen, als symbool. Vandaag zag ik weer de symboolfunctie.


Voor Nicolaas Jan Wilkens was het boek de wet.
Veendam 08-08-1864 - 16-01-1904 Schoonhoven


Voor Jan Karsen was het Boek de Wet.

Ulrum 01-02-1835 - 21-02-1904 Veendam


Fabrikantenzoon Wilkens en de zoon van dienstmeid Martje Karsen liggen 25 meter uit elkaar op het kerkhof van Veendam.

maandag 15 april 2013

Van jongetje naar meisje in slechts vier weken tijd

Op 15 mei 1877 deed Lambertus Kamphuis bij de ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de gemeente Groningen aangifte van de geboorte op 13 mei 1877 van Lambertus, zoon van Lambertus Kamphuis en Fenna Houttuin. Kindersterfte was hoog, Lambertus junior overleed vier weken later, op 9 juni 1877. Jammer genoeg kan ik de akte niet thuis inzien en allegroningers.nl heeft hem nog niet online gezet. Ik moet het dus doen met de informatie die allegroningers.nl geeft. Meestal is dat genoeg, maar nu heb ik toch wat twijfel. Wat lijkt is namelijk dat Lambertus als jongetje is geboren maar als meisje, vier weken later, is overleden ...

Stadhuis Groningen

Gelukkig is er de mogelijkheid een opmerking te plaatsen, van die mogelijkheid heb ik dan ook gebruik gemaakt. Reactie heb ik heel snel gekregen (tot mijn vreugde van een Genlias-mailadres), alleen geeft de reactie geen uitsluitsel anders dan dat er geen fout is ontdekt. Ik neem dus aan dat de gegevens in allegroningers.nl goed zijn overgenomen uit de beide akten, maar dan moet er dus in één van beide akten, waarschijnlijk de overlijdensakte, een fout staan. Ik geloof namelijk niet in een geslachtsverandering in slechts vier weken tijd, zeker niet bij een zuigeling in 1877.


De foto komt van http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl/items/RDMZ01:1000334292

zondag 14 april 2013

Archieven en het Verdrag van Parijs van 30 mei 1814

Op 30 mei 1814 werd het Verdrag van Parijs gesloten. Uiteraard is artikel XXXI het meest interessant:

"De archiven, kaarten, plans en documenten van welken aard ook, aan de afgestane landen behoerende, of derzelver administratie betreffende, zullen, getrouwelijk, te gelijk met de landen, terug gegeven  worden, of indien zulks onmogelijk zij, binnen een tijdsverloop, niet langer dan zes maanden na de teruggaaf van de landen zelve.
Die bepaling is toepasselijk op de archieven, kaarten en platen, die uit de gedurende eene korte tijd door de onderscheiden legers bezet geweest zijnde landen genomen mogten zijn."

Respect des fonds dus.

Dat in artikel VI ook nog iets gezegd wordt over Holland en souvereiniteit en huis van Oranje, ach ...
 
 

 






Wiewaswie wil weten

Komaan, dapper zijn, dacht ik vanochtend, we hebben nou eenmaal wiewaswie.nl gekregen en dat moet je maar weer eens gebruiken. Tenslotte wil ik iets weten over mijn overgrootmoeder Roelfien Boelen en daarvoor wil ik haar geboorteakte even inzien. Ik weet waar (in De Horsten bij Onstwedde) en wanneer (29 maart 1864) ze geboren is, ik weet wie haar ouders zijn, dus het moet niet zo moeilijk zijn haar geboorteakte te vinden (als die tenminste online staat). Wiewaswie is inderdaad in staat om mij de geboortegegevens te laten zien en waarempel, er staat een 'bekijk afbeelding'-knopje bij. Dat bekijken was de bedoeling, dus klik, ja, bekijken die afbeelding. Maar dat kan dus niet zomaar, ik moet inloggen! Twijfel slaat toe ..

Maar goed, inloggen dan maar. Ik mag niet zeuren, het staat tenslotte op de abonnementen-pagina van Wiewaswie duidelijk vermeld dat wanneer ik een scan van een origineel document wil inzien dat dat kan ná registratie. Nou vind ik registreren, wat ik vorig jaar al eens had gedaan, niet hetzelfde als inloggen, maar goed, ik snap dat niet iedereen dat zo ziet.

En dan, tot mijn verbazing (maar ik ben soms wat naief) gaat Wiewaswie de door mij gevraagde akte ophalen bij Allegroningers.nl! Dan had ik natuurlijk net zo goed in één keer naar Allegroningers.nl kunnen gaan, maar ik wilde zo nodig dapper zijn en Wiewaswie weer een kans geven. Wiewaswie heeft de kans nu weer gehad, de volgende keer dat ik iets wil weten ga ik dus weer naar Allegroningersnl, Drenlias.nl, Allefriezen.nl waar ik zonder inloggen, zonder registratie en zonder allerlei ergernissen aan wachttijden en onverklaarbare storingen gewoon de gezochte documenten, indien tenminste gescand en online gezet, in kan zien. En hier is dan Roelfien Boelen, gevonden op Allegroningers.nl ...

zaterdag 6 april 2013

Nordic Art in Groningen: Harald Slott-Møller

Het Groninger Museum heeft nog tot 5 mei de tentoonstelling Nordic Art in de aanbieding. Prachtige kunst uit Denemarken Zweden, Noordwegen en Finland is er te zien, als je nog niet bent geweest: gá!

Naast alle andere moois (ik wil overigens ineens weer naar Skagen) is er een tweetal schilderijen te zien van Harald Slott-Møller (1864-1937).







Zijn schilderijen kende ik nog niet irl, maar ik moet zeggen dat ik van het landschap hierboven wel vrolijk werd. Het andere schilderij van HSM dat op Nordic Art hangt vind ik nogal deprimerend. De titel van dat schilderij zegt denk ik genoeg: "Fattigfolk. I dødens venteværelse" ("Armelui. Wachtkamer van de dood").

  
Model A, decoratienummer 19
Naast schilder was Slott-Møller vanaf 1902 aan de Kopenhaagse faiencefabriek Aluminia verbonden. De ontwerpen van Slott-Møller voor Aluminia ken ik, tenslotte verzamel ik al jaren Aluminia faience. Het bord hiernaast heb ik vorig jaar gekocht en is een ontwerp van HSM uit 1903.

Aluminia is in Nederland geen bekende fabriek, maar vrijwel iedereen kent Royal Copenhagen. Royal Copenhagen is in 1882 door Aluminia opgekocht, kort daarna kwam de Royal Copenhagen-productie uit een nieuwe fabriek op het Aluminia-terrein. Sinds 1969 wordt de naam Aluminia niet meer gebruikt en is de productie voortgezet onder de naam Royal Copenhagen. Je zou kunnen zeggen dat Royal Copenhagen dus Aluminia is maar dan onder een andere naam, Aluminia-ontwerpen werden na 1969 als Royal Copenhagen verkocht.

maandag 1 april 2013

Drie kilometer meer ...

Soms reizen mensen met de trein, per NS. Niks mis mee, mooi bedrijf, service waar ik tevreden over ben, schiet lekker op en je hoeft niet in een auto te zitten. Maar er zijn af en toe van die dingen die je je dan afvraagt. Bijvoorbeeld dit: een enkele reis Maastricht -  Groningen met 40% korting kost 14,80 euro. Je reist dan via Den Bosch en Utrecht over Zwolle naar Groningen. Je ziet nog eens wat voor dat geld. Je kunt ook de alternatieve route langs de IJssel nemen, ook erg mooi. Kost wel wat meer: 25,40 euro. Maar goed, je zit dan ook een half uurtje langer in de trein. Voor dat genot 10,60 euro meer betalen, je moet het er voor over hebben.
Nou is het volgens mij echter zo dat je de NS niet betaalt voor de tijd die je in de trein zit maar voor de afstand die je reist. Je zou dan denken dat de reis over Nijmegen aanzienlijk meer reiskilometers is dan de reis over Utrecht. Immers, Maastricht - Groningen is 371 kilometers volgens de Tariefeenhedenkaart 2013 van de NS, dat is dus bijna 4 cent per kilometer. Als je dan 25,40 euro betaalt om over Nijmegen te reizen zou je, uitgaande van die bijna 4 cent per kilometer, 635 kilometer reizen, 264 kilometer meer bij de NS in de trein dus.
Ik heb het eens nagerekend met behulp van die Tariefeenhedenkaart 2013 van de NS. Over Nijmegen is dus inderdaad verder, wel drie (3) hele kilometers! Dus, 3 kilometers meer treinkilometers kost maar liefst 10, 60 euro. Volgens de NS Tarievenlijst 2013 zou het maximumtarief voor een reis met 40% korting 14,80 euro zijn. Leg het mij maar uit ...